کنایه به لحاظ انتقال معنای مقصود یا قریب است یا بعید.
کنایه قریب آن است که ربط بین لازم و ملزوم در آن به آسانی فهمیده شود و در نتیجه انتقال از مکنی به،به مکنی عنه به آسانی صورت گیرد . مثل چشم بر چیزی داشتن که کنایه از امید داشتن و منتظر بودن است.
کنایه بعید: آن است که ذهن شنونده برای رسیدن از صورت ظاهر سخن به معنای پوشیده آن، ناچار باشد از چند واسطه یا میانجی بگذرد.
مثلاً در شعر نظامی:
بزرگی بایدت دل در سخابند سرکیسه به برگ گندنابند
سر کیسه را نمی توان با برگ گندنا محکم بست، برگ گندنا محکم نیست و زود پاره میشود، پس سرکیسه باز است وباز بودن سرکیسه کنایه از بخشنده بودن است ...
فهرست مطالب:
مقدمه
بخش نخست
چکیده
انگیزه و هدف
روش پژوهش
بخش دوم
پیشینة تحقیق
بخش سوم
فصل اول
دیدگاه مکتبهای ادبی نسبت به استعاره
گفتار نخست: دیدگاه کلاسیک
ارسطو
سیسرون، هوراس،لونگینوس
کوئینتیلیانوس
ریتوریکا ادهرنیوم
گفتار دوم: دیدگاههای قرون شانزدهم، هفدهم و هیجدهم
سدههای میانه
جان دان و پرگار
راموس
گفتار سوم: دیدگاه رمانتیک
وردزورث
کولریج
آی- ای- ریچادز
کریستین بروک رز
گفتار چهارم: نتیجه
فصل دوم
گفتار نخست: استعاره در ادبیات فارسی
قرینه
قرینه لفظی
قرینة صارفه معنوی
تعویض اصطلاحات
گونههای استعاره
استعاره مصرحه
استعاره مصرحه مجرده
استعاره مصرحه مرشحه
استعاره مصرحه مطلقه
استعاره مکنیه یا بالکنایه.
قرینه صارفه در استعاره کنایی
استعاره اصلی
استعاره تبعی
استعارة تخییلیه
فورگراندیک یا برجستهسازی
پرسونیفیکاسیون (تشخیص)
استعاره از حیث جامع
وفاقیه و عنادیه
استعاره قریب و بعید
استعاره تمثیلیه و مرکب
فرق استعاره مرکب باکنایه
استعاره گونه
سمبل
تفسیر سمبل
تمثیل
فابل
اگزمپلوم
میت
آرکی تایپ
لطیفه و طنز
فصل سوم
کنایه
کنایه از موصوف
کنایه از صفت
کنایه از نسبت
کنایه مفرد و مرکب
کنایه قریب و کنایه بعید
انواع کنایه به لحاظ وضوح و خفا
تلویح
ایماء
رمز
بخش چهارم
فصل اول: استعارهها و کنایههای دفتر اول
فصل دوم: استعارهها و کنایه های دفتر دوم
فصل سوم: استعارهها و کنایه های دفتر سوم
بخش پنجم
نتیجهگیری و تحلیل آماری
فهرست نمودارها
نمودار 1
نمودار 2
نمودار 3
نمودار 4
نمودار 5