در این به بررسی مفاهیم کلیدی در حقوق جزا میپردازیم که شامل جرم، جرائم، بخشهای آموزشی و تربیتی، بزهکاری، بزهدیدگی و مسئولیت جزایی است.
جرم به عنوان یک عمل یا ترک عمل تعریف میشود که در قوانین جزایی برای آن تعیین شده است. طبق ماده ۲ قانون قانون اسلامی، هر رفتاری که به این تعریف بخورد، میشود. عناصر تشکیلدهنده جرم شامل:
عنصر قانونی: وجود قانونی که عمل را جرم تلقی کند.
عنصر مادی: فعل یا ترک واقعی که باعث جرم می شود.
عنصر معنوی: قصد و نیت مجرم در ارتکاب عمل.
این عناصر باید در هر جرمی وجود داشته باشد تا آن عمل به عنوان جرم شناخته شود.
سرفصل ها:
محتوا و موضوع حقوق جزایی
آشنایی با مفاهیم جزایی؛ جرم،
مجازات،
اقدامات آموزشی و تربیتی،
بزهکاری،
بزه دیدگی،
مسئولیت جزایی
اختیارات و وظایف دولت در مبارزه با بزهکاری
سیاست جنایی
جرم انگاری
کیفرگذاری
منابع حقوق جزا در حقوق ایران
منابع الزامی حقوق کیفری
قانون
قانون اساسی
قانون عادی (مصوبات مجلس شورای اسلامی)
مصوبات مجمع تشخیص مصلحت نظام
مصوبات اسلامی
داخلی مجلس شورای اسلامی
آراء وحدت رویه قضایی
منابع معتبر اسلامی و فتاوای معتبر
منابع ارشادی حقوق کیفری
نظرات علمای حقوق (دکترین)
عرف و عادات
جایگاه حقوق جزایی و ارتباط آن با رشته های حقوقی دیگر و سایر علوم
جایگاه و اهمیّت حقوق جزا
حقوق جزا
حقوق جزای عمومی
حقوق جزای اختصاصی
آیین دادرسی کیفری
رابطه حقوق جزا با سایر رشته های حقوق
رابطه حقوق جزا با رشته های حقوق عمومی
رابطه حقوق جزا با حقوق اساسی
رابطه حقوق جزا با حقوق اداری
رابطه حقوق جزا با حقوق جزای بین الملل
حقوق جزا با رشته های حقوق خصوصی
رابطه حقوق جزا با حقوق مدنی
رابطه حقوق جزا با حقوق تجارت
رابطه حقوق جزا با اخلاق
روابط علوم حقوق جزا با سایر
علوم جرم یابی
پزشکی قانونی
سم شناسی
پلیس علمی
جرم شناسی
علوم پزشکی
علوم اجتماعی
علوم روانشناختی و روان پزشکی
پدیده مجرمانه و واکنش اجتماعی علیه آن
پدیده مجرمانه(جرم)
تعریف قانون مجرمانه (جرم)
رفتار مخالف نظم اجتماعی
رفتار مصرّح در قانون مجازات اسلامی
آثار پدیده قانون مجرمانه (جرم)
قاعده عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی
تفسیر محدود و مضیّق قوانین جزایی
واکنش اجتماعی علیه پدیده مجرمانه (مجازات)
تاریخچه، خصوصیات و مجازاتها
تاریخچه مجازاتها
ویژگیهای مجازاتها
مجازاتها
انواع واکنش اجتماعی علیه پدیده مجرمانه
محکوم سالب حیات (اعدام)
ب) محکوم سالب آزادی (حبس)
پ) پلیس شلاق
ت) جزای نقدی
ث) محکوم کننده آزادی
مجازات سالب حقوق
جایگزین های حبس
ح) اقدامات تامینی
تحولات تاریخی ناظر به واکنش های اجتماعی علیه پدیده مجرمانه
دوران اول
دوره انتقام خصوصی
2. دوره دادگستری خصوصی
3. دوره دادگستری عمومی
ب) تحول حقوق جزا در پرتو اندیشه های دیرین
1. مکتب اسلام
2. مکتب عدالت مطلق
3. مکتب اصالت سودمندی (فایده اجتماعی
پ) تحول حقوق جزا در پرتو اندیشه های معاصر
1. مکتب کلاسیک
2. مکتب تحققی
3. مکتب دفاع اجتماعی
4. نظریه دفاع اجتماعی جدید